richt je aandacht op wat er wel is
Een positieve zelfhulpoefening geïnspireerd op het werk van Fredrike Bannink
“Wat je aandacht geeft, groeit.”
In het dagelijks leven, en zeker wanneer je worstelt met psychische klachten, stress of gevoelens van somberheid, kan het lijken alsof je vooral tekortschiet. Je ziet wat je mist, waar je vastloopt, wat je anders zou willen. Onze aandacht gaat dan vanzelf uit naar wat er niet lukt. Het brein is van oudsher gericht op gevaar en tekort, niet op bloei en kracht.
Maar dat betekent niet dat die kracht er niet is. Sterker nog: juist in moeilijke tijden wordt zichtbaar welke hulpbronnen je hebt: soms bijna zonder dat je het merkt, soms krachtig en helder. Denk aan die ene keer dat je tóch opstond, een goed gesprek voerde, even de frisse lucht opzocht, iets afmaakte, of simpelweg bleef ademen.
In de positieve cognitieve gedragstherapie, geïnspireerd door Fredrike Bannink, nodigen we je uit om actief te kijken naar wat er al werkt. Niet als ontkenning van het lastige, maar als aanvulling. Want als je zicht krijgt op jouw kwaliteiten, hulpbronnen en persoonlijke veerkracht, ontstaat er ruimte.
Waarom deze oefening?
Deze oefening helpt je op een gestructureerde manier stil te staan bij jouw:
Je hoeft hiervoor niets te ‘verzinnen’ of te verbeteren aan jezelf. Het enige wat je doet, is onderzoeken wat er al is. Vaak verborgen in het gewone, in het vanzelfsprekende of in momenten die je vergeten was.
Wat levert het op?
Door deze oefening te doen:
Of je nu in een dal zit of gewoon nieuwsgierig bent naar je eigen kracht: deze oefening is een uitnodiging om vanuit vriendelijkheid naar jezelf te kijken. Vanuit erkenning in plaats van oordeel. En om te zien: je hoeft niet te wachten totdat alles is opgelost om stappen te zetten. Je kunt nú al iets bouwen, op basis van wat er al staat.
Versterken van wat er al is
De benadering van positieve cognitieve gedragstherapie richt zich niet op het fixen van wat kapot is, maar op het versterken van wat krachtig is. Want jij bent méér dan je probleem. Je hebt kwaliteiten, ervaringen, mensen en waarden die je verder kunnen helpen. Samen noemen we die jouw hulpbronnen.
Wat zijn hulpbronnen?
Onder hulpbronnen verstaan we alles dat jou kan helpen bij het omgaan met uitdagingen en het vergroten van welzijn. Ze kunnen intern of extern zijn:
Oefening: Jouw Krachten en Hulpbronnen in Beeld
Neem even een moment om stil te staan. Niet bij je klachten, maar bij je kracht.
Stap 1: stel jezelf de vraag: wat gaat er al goed?
Denk aan een situatie waarin je tevreden was over jezelf. Dat kan klein zijn (je hield je kalm in een moeilijk gesprek) of groot (je maakte iets belangrijks af). Vraag jezelf:
Schrijf op wat je herkent. Denk bijvoorbeeld aan:
“Je hoeft niet te zoeken naar iets wat er nog niet is. Kijk naar wat je al gebruikt, soms zonder dat je het doorhebt.”
Stap 2: stel jezelf de vraag: wie of wat helpt mij?
Denk nu aan mensen of dingen in je omgeving die je steunen. Vraag jezelf:
Noteer je externe hulpbronnen
Misschien zijn het:
Stap 3: stel jezelf de vraag: wat hielp mij in het verleden?
Terugkijken mag ook. Denk aan een moeilijke situatie waarin je jezelf erdoorheen hebt geslagen. Vraag:
Verbind het met nu
Misschien ontdek je dat je eerder dacht: “Ik weet dat ik eigenlijk altijd mijn weg wel weer vind”. Dat kan vandaag ook weer gelden!
Krachtige vragen voor dagelijks gebruik
Deze vragen kun je jezelf stellen als dagelijkse check-in of bij tegenslag:
Tot slot: besef dat je meer dan je klacht bent
Het ontdekken van je hulpbronnen is geen luxe of afleiding van je probleem. Het is de weg vooruit. Je hoeft niet te wachten tot alles opgelost is om vanuit kracht te leven. Je begint bij wat er al is!
Download hier een handig, invulbaar werkblad!
Bannink, F. (2012). Practicing Positive CBT: From Reducing Distress to Building Success. Wiley-Blackwell.
Bannink, F. (2015). Oplossingsgericht werken in de GGZ. SWP Uitgeverij.
Fredrickson, B. L. (2009). Positivity. Crown.
Grant, A. M., & Cavanagh, M. J. (2007). The goal-focused coaching skills questionnaire: Preliminary findings. Social Behavior and Personality: An International Journal, 35(6), 751–760.
Neenan, M., & Dryden, W. (2004). Life Coaching: A Cognitive Behavioural Approach. Brunner-Routledge.
Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5–14.