De dagen worden langer en lichter en ineens komt het opzetten: de neiging om schoon te maken en op te ruimen. De boel letterlijk op orde te brengen. Waarschijnlijk herken je het.
De voorjaarsschoonmaak is in eerste instantie iets praktisch, maar als je er met een psychologische bril naar kijkt dan zie je dat het veel meer is dan poetsen. Het is een reactie op een veranderd ritme, energie en beleving. Die verandering komt voort uit de wisselwerking tussen je lichaam, je geest en je omgeving.
Letterlijk energieker
Biologisch gezien komt ons lichaam in een andere stand te staan zodra het voorjaar begint. Door het toegenomen daglicht maakt je lichaam minder melatonine aan (het hormoon dat slaap en traagheid bevordert) en juist meer dopamine en serotonine. Je wordt letterlijk lichamelijk actiever, bijna alsof je ontwaakt uit een soort winterslaap.
Psychologisch gezien is het voorjaar vaak een symbolisch keerpunt. De winter heeft iets naar binnen gekeerds, je vertraagt en reflecteert. De lente daarentegen roept beelden op van actie, vernieuwing, ruimte, licht en overzicht. Opruimen en schoonmaken geven overzicht en directe beloning. Je maakt letterlijk schoon schip en creëert ruimte voor wat gaat komen.
In onze cultuur zit het voorjaar vol symboliek van reiniging en herstart. Denk aan religieuze vastenperiodes en agrarische tradities zoals zaaien. De zomer is nu bijna tastbaar en je wilt je winterkilo’s nu echt kwijt. Veel mensen zijn opgegroeid met ouders die eveens de meubels naar buiten sleepten. Ons brein houdt van vertrouwde scripts en voorspelbaarheid. Zelfs zonder dat je het bewust doorhebt, haken lichaam en geest aan op dat ritme.
Een frisse start, letterlijk en figuurlijk
De voorjaarsschoonmaak is dus niet zomaar een huishoudelijke taak. Het is een seizoensritueel dat raakt aan diepere lagen van ordening, herstart en zelfregulatie. Een manier om te voelen dat je ik opnieuw kunt beginnen.
Dus de volgende keer dat je met een doekje in je hand een la uitmest die je al een jaar negeerde: weet dat je daarmee meer doet dan poetsen. Je maakt mentaal ruimte. En dat is misschien wel het mooiste wat de lente je biedt.
Meer weten?
Meer weten over het maken van ruimte? Leer loslaten en afstand nemen van wat wás. Ontdek mindfulness of acceptance and commitment therapy en doorbreek dat patroon!