lees hier alles over de
Er zullen maar weinig mensen zijn die Sigmund Freud (1856 – 1939) niet kennen. Over het algemeen wordt hij gezien als hét archetype van de psychotherapeut. Hierbij verschijnt niet zelden een mentaal plaatje van een patiënt die op een sofa ligt en deelt wat hem of haar dwars zit, terwijl de psycholoog (met baard en bijbehorende sokken) geduldig luistert. Freud heeft onmiskenbaar zeer veel invloed gehad en heeft dit nog steeds! Zijn psychoanalytische psychotherapie is briljant te noemen, al wordt hij tegenwoordig vaak verguisd: vrijwel geen enkele psycholoog maakt meer gebruik van zijn vorm van therapie.
Albert Ellis en Aaron Beck
Hedendaagse cognitieve gedragstherapeuten zetten zich door de bank genomen hard af tegen de klassieke psychoanalytische behandelpraktijk. Hoewel er zeker iets is af te dingen op de efficiëntie van deze door velen verguisde therapie (vier dagen per week meerdere uren ‘geanalyseerd’ worden op ‘de bank’ is niet bepaald handig), beseffen veel therapeuten zich onvoldoende dat zij allemaal schatplichtig zijn aan Freud. De grondleggers van de hedendaagse cognitieve therapieën, Albert Ellis (psycholoog en bedenker van de “rational emotive therapy” of RET) en de man op de foto bovenaan deze pagina, Aaron Beck (psychiater/psychotherapeut, bedenker van de huidige cognitieve gedragstherapie zoals we dit vandaag de dag kennen). Opvallend is dat beiden zich aanvankelijk toelegden op het cognitieve deel van de therapie. Beide heren pioniers zijn na hun basis-opleiding opgeleid tot psychoanalyticus en hebben van daaruit mensen leren doorgronden. Vanuit die achtergrond hebben zij min of meer onafhankelijk van elkaar de werkzame bestanddelen van therapie geïdentificeerd van waaruit ze hun eigen theorieën hebben opgebouwd.
Bewust maken van het onbewuste
De kern van de cognitieve therapieën is nog altijd het bewust maken van datgene dat onbewust is. Zij noemen dit de onbewuste, automatische gedachte en gaan er vanuit dat deze onbewuste gedachte het (vaak wel bewuste) gevoel en gedrag aanstuurt. Zodra deze gedachte niet meer onbewust is, kan deze onderzocht en bewerkt worden. Voorkomende denkfouten worden besproken en gecorrigeerd en er wordt een feitelijk meer correcte gedachte geformuleerd. Beiden hebben enige tijd na het bedenken van hun theorie, de principes van psychologen zoals Watson en Skinner toegevoegd aan hun arsenaal. Ellis noemde vanaf dat moment zijn psychotherapie de “rational emotive behaviour therapy” en Beck veranderde de naam in “cognitive behaviour therapy“.
Door de tijd heen, is het gedachtegoed van Albert Ellis in toenemende mate op de achtergrond geraakt en dat van Aaron Beck juist meer op de voorgrond. Beiden hebben echter fantastisch werk gedaan, waarbij Ellis meer eer verdient dan hij door hedendaagse therapeuten krijgt toebedeeld. Beck heeft de competitie duidelijk gewonnen met zijn cognitieve gedragstherapie. Benieuwd hoe een hedendaagse psycholoog de cognitieve gedragstherapie conform Beck introduceert? Lees verder.